ณ กรุงรัตนโกสินทร์สยามประเทศ ปีมะเมีย สัมฤทธิศก จุลศักราช 1284 หรือพุทธศักราช 2425 เป็นปีที่ 18 ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระปรมินทร์มหาจุฬาลงกรณ์ รัชกาลที่ 5 เย็น สาวน้อยหน้าตาสะสวยผิวพรรณดีวัย 15 เป็นลูกสาวของพ่อยิ่งที่ขี้เมาจนถึงขั้นแอลกอฮอลิสซึ่มและติดการพนันอย่างงอมแงม พ่อยิ่งนั้นทำมาหาได้เท่าไรก็เอาไปเล่นการพนันจนหมด แถมยังมารีดไถจากลูกและเมียอีกด้วย และถ้าไม่ให้ทุกคนก็จะถูกพ่อยิ่งตบตีทำร้ายร่างกายจนปางตาย ทำให้แม่ล้วนและยืน ซึ่งเป็นลูกชายคนโตทั้งกลัวและเอือมระอาเป็นอย่างยิ่ง แต่แม่ล้วนก็ไม่สามารถขัดใจพ่อยิ่งหรือว่าหนีไปได้
วันหนึ่งพ่อยิ่งไปเล่นการพนันและติดหนี้เจ้าของบ่อนจนถูกซ้อมหน้าตาแตกยับเยิน พ่อยิ่งจึงบอกแม่ล้วนว่าจะเอาเย็นไปขายฝากไว้กับคุณหญิงแย้ม ภริยาของพระยาสีหโยธิน เพื่อเอาเงินมาใช้หนี้การพนัน แต่คุณหญิงแย้มไม่รับซื้อเพราะไม่อยากให้เย็นมาเป็นทาส ทำให้พ่อยิ่งโกรธมากและลากตัวเย็นไปที่บ้านจมื่นวรนารถเพื่อจะขายเย็นให้กับจมื่นวรนารถที่เป็นคนโหดร้ายทารุณ แต่ระหว่างทางที่พ่อยิ่งเดินลากตัวเย็นกลับออกไปนั้น ทั้งหมดได้พบกับท่านเจ้าคุณสีหโยธินที่นั่งรถลากกลับเข้าบ้าน แม่ล้วนกับพ่อยิ่งจึงหยุดเดินและทรุดตัวลงกราบท่านเจ้าคุณที่เหลือบตามองเย็นอย่างสนใจพร้อมกับถามไถ่ว่าทั้งหมดมาที่บ้านของท่านด้วยเรื่องอะไร พ่อยิ่งรีบบอกว่าจะพาเย็นมาขายให้คุณหญิงแต่คุณหญิงไม่รับซื้อ จึงต้องพาลูกและเมียกลับ ท่านเจ้าคุณนิ่งไปอึดใจและเหลือบตามองหน้าเย็นอีกครั้งอย่างเวทนา
เย็นวันนั้น ระหว่างที่นั่งรับประทานอาหารเย็นกับคุณหญิงแย้ม ท่านเจ้าคุณสีหโยธินกล่าวออกมาลอยๆ ว่าป่านนี้พ่อยิ่งและแม่ล้วนคงพาลูกๆ กลับไปถึงบ้านแล้ว บุ้งทาสสาววัยรุ่นคนสนิทของคุณหญิงแย้มรีบโพล่งออกมาทันทีด้วยความสงสารเย็นสาวน้อยวัยใกล้เคียงกับเธอ
"ยังอยู่ที่บ้านจมื่นวรนารถเจ้าค่ะ"
ท่านเจ้าคุณสีหโยธินกับคุณหญิงแย้มชะงักและหันไปมองหน้าบุ้งพร้อมกับถามเป็นเสียงเดียวกัน
"ใครบอกเอ็ง"
"ไม่ต้องบอกเจ้าค่ะ ใครๆ เขาก็เห็นกันทั้งนั้น"
"นังบุ้ง"
ป้าใบ ทาสชราซึ่งเป็นคนเก่าแก่อยู่กับท่านเจ้าคุณและคุณหญิงมาตั้งแต่ครั้งแม่พ่อปู่ย่าตายาย และมีหน้าที่เป็นแม่ครัวใหญ่ของบ้านส่งเสียงปรามลูกสาวที่ชักจะทะเล้นมากขึ้นทุกวันเพราะความใจดีของท่านเจ้าคุณและคุณหญิง
"อ้าว ก็ท่านถามนี่แม่"
คุณหญิงแย้มหน้าเสีย เธอยกมือขึ้นตบอกพร้อมกับกล่าว "ฉันจะเป็นลม ใครจะไปคิดว่าพ่อยิ่งมันจะขัดสนถึงขนาดเอาไปเร่ขายจมื่นวรนารถ นังบุ้ง รีบไปตามพวกนั้นกลับมาเดี๋ยวนี้เลย"
คุณหญิงหันไปสั่งบุ้งอย่างร้อนใจ เพราะรู้ว่าจมื่นวรนารถนั้นใจคอโหดเหี้ยมและร้ายกาจเพียงใด และหากหญิงสาวคนใดถูกขายให้ไปอยู่ที่บ้านจมื่นฯ ก็เหมือนกับตกนรกทั้งเป็น บุ้งแอบถอนใจอย่างโล่งอกก่อนจะรับคำและรีบวิ่งออกไปทันที คุณหญิงแย้มมองตามหลังบุ้งไปพร้อมกับรำพึงออกมาเบาๆ ด้วยความเวทนาสาวรุ่นหน้าตาดีที่เธอรู้สึกถูกชะตาเป็นพิเศษ
"นังบุ้งจะไปทันหรือเปล่าก็ไม่รู้"
"ถ้าลงแกงได ไปแล้วก็คงแก้ไขอะไรไม่ได้" ท่านเจ้าคุณตอบด้วยสีหน้าเรียบเฉย
"ถ้าอิฉันรับซื้อไว้ตั้งแต่แรกก็คงไม่ยุ่งอย่างนี้" คุณหญิงบ่นออกมาเบาๆ อย่างกังวล
บุ้งออกวิ่งเต็มเหยียดจนมาถึงบ้านจมื่นวรนารถ และถลาเข้าไปส่งเสียงบอกพ่อยิ่งที่กำลังบังคับเย็นให้ลงแกงได
"คุณหญิงท่านจะรับซื้ออีเย็นแล้ว"
พ่อยิ่งหันขวับไปมองบุ้ง ในขณะที่แม่ล้วนซึ่งกำลังร้องไห้ด้วยความสงสารลูกเบิกตาโพลงและถอนหายใจออกมายาวเหยียดด้วยความโล่งอก แม่ล้วนถลาเข้าไปกอดเย็นไว้ด้วยความดีใจ
บุ้งพาพ่อยิ่งแม่ล้วนและเย็นมาที่เรือนของคุณหญิงแย้ม ซึ่งท่านเจ้าคุณสีหโยธินยังคงนั่งเป็นประธานอยู่ที่กลางเรือน คุณหญิงแย้มมองหน้าเย็นด้วยความเวทนาก่อนจะหันไปบอกพ่อยิ่ง
"ขายฝากก็แล้วกันนะ พวกเอ็งจะได้มีโอกาสมาไถ่ลูกคืน เด็กมันคงอยากอยู่กับพ่อกับแม่มากกว่าอยู่กับคนอื่น"
แม่ล้วนน้ำตาไหลพราก นางคลานเข้าไปกราบเท้าคุณหญิงแย้มพร้อมกับพึมพำ "เป็นพระเดชพระคุณเจ้าค่ะ"
คุณหญิงแย้มพิศดูหน้าสาวรุ่นที่ชื่อเย็นอย่างครุ่นคิดอยู่อึดใจใหญ่ก่อนจะสั่งให้ชุบ นางทาสสาวคนสนิทไปตามแม่ฟัก หัวหน้าทาสมาพบ และเมื่อแม่ฟักมาถึง คุณหญิงแย้มก็ออกปากฝากฝังให้เย็นอยู่ในความดูแลของแม่ฟัก
"ข้าจะฝากนังเย็นให้เอ็งดูแลหน่อย ข้ารับซื้อมันไว้แล้ว เกือบไม่รอดเหมือนกัน"
เย็นนั่งก้มหน้านิ่งน้ำตาหยดเป็นทางด้วยความหวาดหวั่นกับชีวิตในวันข้างหน้าของตนเอง แม่ฟักเหลียวไปมองแล้วก็ได้แต่นิ่งอึ้ง คุณหญิงแย้มจึงสั่งต่อ
"พ่อยิ่งกับแม่ล้วนก็นอนกับลูกมันอีกสักคืนก็แล้วกัน พรุ่งนี้ค่อยกลับ"
พ่อยิ่งกับแม่ล้วนก้มลงกราบคุณหญิงอีกครั้งพร้อมกับรับคำ
ภายในบริเวณบ้านที่กว้างขวางของท่านเจ้าคุณสีหโยธินนั้น ถัดจากเรือนหลังใหญ่ของคุณหญิงแย้มไปจะเป็นเรือนอีกหลังซึ่งมีขนาดเล็กกว่าเรือนหลังใหญ่แต่ว่าเป็นสัดเป็นส่วนน่าอยู่ไม่น้อย เรือนหลังนี้เป็นที่อยู่ของคุณสาลี่ ภรรยาคนที่สองของท่านเจ้าคุณสีหโยธินที่ขี้อิจฉาริษยาและไม่ชอบเห็นใครได้ดีเกินหน้าเกินตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับคุณหญิงแย้มนั้นคุณสาลี่ทั้งเกลียดและอิจฉาเป็นอย่างมาก เพราะท่านเจ้าคุณสีหโยธินแสดงออกอย่างเปิดเผยว่าทั้งรักและยกย่องคุณหญิงแย้มทั้งต่อหน้าและลับหลัง
คุณสาลี่มีสาวใช้คนสนิทอยู่ 2 คนคือนังป่วนและนังแอบ ซึ่งมีนิสัยแตกต่างกันราวฟ้ากับดิน เพราะนังแอบนั้นช่างยุแหย่และชอบให้ร้ายคนอื่นๆ รวมทั้งเป็นคนคอยยุยงส่งเสริมให้คุณสาลี่เห็นผิดเป็นชอบอยู่ไม่เว้นแต่ละวัน และในวันนี้ก็เช่นเดียวกัน นังแอบรู้มาว่าคุณหญิงแย้มรับซื้อตัวเย็นไว้ นังแอบก็รีบแล่นถลาเข้าไปหาคุณสาลี่ที่กำลังอารมณ์เสียเพราะคิดว่าป้าใบจัดอาหารเช้ามาให้เธอไม่ดีเลิศเท่าสำรับของคุณหญิงแย้ม นังแอบจีบปากจีบคอรายงานและยุแหย่คุณสาลี่ทันที
"คุณหญิงแย้มซื้อลูกสาวพ่อยิ่งกับแม่ล้วนไว้เจ้าค่ะ ที่บ่าวเล่าให้ฟังเมื่อวานนะเจ้าค่ะ บ่าวน่ะเกรงว่าคุณหญิงจะคิดการไกลเลี้ยงเอาไว้ให้ท่านเจ้าคุณ"
คุณสาลี่เลือดขึ้นหน้าทันที เธอเม้มปากนัยน์ตาลุกวาวก่อนจะออกคำสั่ง "อีแอบ เอ็งไปพามันมาให้ข้าดู"
นังแอบลุกลี้ลุกลนลุกขึ้นวิ่งถลาออกไปจนแทบจะตกบันไดนังป่วนที่ยกสำรับมาให้คุณสาลี่และนั่งแอบอยู่ข้างประตูมองตามแล้วลอบยิ้มออกมาอย่างสมน้ำหน้า
เย็นกอดแม่ล้วนเอาไว้แน่น เธอร้องไห้จนน้ำตาแทบจะเป็นสายเลือดพร้อมกับเฝ้าสั่งเสียแม่ว่าให้รีบเอาเงินมาไถ่ตัวเธอกลับไปบ้านเร็วๆ แม่ล้วนเองก็น้ำตาไหลพรากด้วยความสงสารลูก นางลูบหน้าลูบหลังลูกสาวพร้อมกับสั่งเสีย
"เออ เอ็งต้องอดทน ขยันทำงานให้สมกับที่ท่านเมตตารับเอ็งไว้"
จากนั้นแม่ล้วนก็หันไปฝากฝังเย็นกับยายฟักผู้ดูแลปกครองทาสในบ้าน "ป้า ฉันฝากนังเย็นมันด้วยนะจ๊ะ"
ยายฟักพยักหน้ารับและมองหน้าเย็นด้วยความเวทนา แม่ล้วนจึงดึงเย็นเข้ามากอดอีกครั้งพร้อมกับบอก
"แม่ไปละนะเย็น"
เย็นกอดแม่ไว้แน่น น้ำตาไหลไม่ขาดสาย เธอหันไปทางบิดาที่ยืนนิ่งอึ้งแววตาอ่อนลงด้วยรู้สึกเวทนาลูกสาวขึ้นมาบ้าง พ่อยิ่งลูบหน้าลูบหลังลูกสาวก่อนจะเอ่ยปาก "ทำตัวให้ท่านเมตตานะเย็น"
"พ่อ พ่อเอาอัฐที่ได้ไปใช้หนี้ แล้วอย่าเล่นถั่วเล่นโปอีกนะ เก็บเอาไว้มาไถ่ตัวฉัน"
เย็นบอกพร้อมกับสะอื้น แต่แทนที่พ่อยิ่งจะสงสารลูกกลับฉุนจนหันไปชวนแม่ล้วนกลับ
"วะ! นังคนนี้ กูหมดแก่ใจจะเมตตาเลย ไป นังล้วนกลับ"
ยายฟักมองหน้าพ่อยิ่งด้วยสายตาเย็นชาก่อนจะพูดขึ้นบ้าง "เย็นมันพูดถูกนะพ่อยิ่ง"
แม่ล้วนถอนใจยาวและบอก "แม่ต้องไปแล้ว ป้า ฝากเย็นมันด้วย"
"บอกแล้วว่าไม่ต้องเป็นห่วง" ยายฟักย้ำและหันไปมองเย็นที่ร้องไห้ด้วยสายตาอ่อนโยน
ระหว่างที่ยายฟักยืนปลอบเย็นที่ร้องไห้และชะเง้อมองตามหลังพ่อกับแม่อยู่นั้น ท่านเจ้าคุณก็นั่งรถลากผ่านมา ยายฟักจึงรีบย่อตัวและนั่งลงกับพื้น พร้อมกับกระตุกแขนเย็นให้นั่งลงแต่เย็นไม่รู้เรื่องจึงไม่ได้นั่ง เจ้าคุณสั่งให้รถลากหยุดแล้วถามเย็นที่ยืนนิ่งอย่างตกใจด้วยเสียงอ่อนโยน
"เป็นอะไร ร้องไห้เสียใหญ่โต"
เย็นอึกๆ อักๆ ตอบไม่ถูกด้วยความตกใจแกมประหม่าเพราะไม่เคยพูดกับเจ้านายมาก่อน เธอจึงหลุดปากออกไปว่า
"เปล่า จ้ะ"
ยายฟักฟังแล้วก็ทำท่าเหมือนจะเป็นลมเพราะไม่คิดว่าเย็นจะพูดกับท่านเจ้าคุณสีหโยธินแบบนี้ แต่ท่านเจ้าคุณกลับยิ้มให้พร้อมกับกล่าวต่อ
"โตแล้ว มายืนร้องไห้ใครเห็นเข้าเขาจะว่าเอาได้"
กล่าวจบท่านเจ้าคุณก็หันไปสั่งคนลากรถให้ลากรถไป ส่วนยายฟักนั้นรีบลุกขึ้นและชี้หน้าเย็น
"นังเย็น!ทำไมไม่นั่งลงพูดกับท่าน โอ๊ย! ฉันอยากจะเป็นลม"
"ต้องนั่งด้วยหรือยาย"
เย็นถามอย่างงงๆ ยายฟักจึงถอนใจอีกครั้งด้วยความเวทนาในความซื่อของสาวรุ่น และระหว่างทางที่เดินกลับเรือนที่อยู่ของพวกทาส ยายฟักก็สอนเย็นไปด้วยว่าควรจะทำตัวอย่างไรกับคุณหญิงแย้มและท่านเจ้าคุณสีหโยธิน ระหว่างนั้นเองนังแอบซึ่งยืนดักอยู่ข้างพุ่มไม้ก็ก้าวออกมาพร้อมกับบอกเย็นว่าคุณสาลี่ให้มาตามตัวเย็นไปพบ ยายฟักจึงบอกว่านางจะตามเย็นไปพบคุณสาลี่ด้วย นังแอบจึงลอยหน้าลอยตาบอก
"ไม่ต้อง! เพราะคุณสาลี่ต้องการพบนังนี่คนเดียว ตามมา"
ยายฟักจำใจหันไปพยักหน้ากับเย็นเป็นเชิงบอกให้เย็นตามนังแอบไป จากนั้นยายฟักก็เปลี่ยนทางเดินเป็นบ่ายหน้าไปทางเรือนของคุณหญิงแย้มและเข้าไปฟ้องคุณหญิงเรื่องที่คุณสาลี่ใช้ให้นังแอบมาตามตัวเย็นไปพบทั้งๆ ที่เย็นนั้นถือได้ว่าเป็นคนของคุณหญิงแย้ม คุณหญิงฟังเรื่องราวจากยายฟักแล้วก็นิ่งอึ้งอยู่อึดใจใหญ่ก่อนจะหันไปสั่งบุ้งด้วยสีหน้าเย็นเยียบ
"ไปเอาตัวนังเย็นมา บอกว่าข้าเรียก"
บุ้งรับคำแล้วถลาแล่นออกไปไป คุณหญิงหันไปมองยายฟักที่นั่งหมอบและมีทีท่าเหมือนจะเป็นลมด้วยสีหน้าเย็นชา
ที่เรือนของคุณสาลี่ สาวใหญ่หน้าตาสะสวยเมียรองของท่านเจ้าคุณถลึงตามองเย็นที่เดินเข้ามายืนนิ่งขึงด้วยความไม่รู้ระเบียบของข้าทาสในเรือน เธอตวาดสั่งให้เย็นนั่งลง นังแอบนั้นถึงกับปราดเข้าไปผลักเย็นจนเซเกือบจะล้มและตวาดซ้ำ
"คุณสาลี่บอกให้นั่ง ไม่ได้ยินรึไง"
เย็นหันไปมองหน้านังแอบอย่างโกรธๆ ที่ถูกผลักจนเกือบล้ม นังแอบจึงเงื้อมือขึ้นและว่า
"แน่ะ ยังจะมาจ้องหน้าอีก เดี๋ยวแม่ตบ"
เย็นพยายามข่มใจ เธอนั่งลงและก้มหน้าพร้อมกับเม้มปากแน่น ในขณะที่คุณสาลี่เดินวนรอบตัวเย็นและมองสาวรุ่นด้วยสายตาดูถูกเหยียดหยามก่อนจะออกปาก "สกปรกโสโครก!"
"ใช่เจ้าค่ะ! เหม็นกลิ่นโคลนสาบควายด้วย" นังแอบผสมโรง
เย็นได้แต่ก้มหน้านิ่งและพยายามข่มใจไม่ตอบโต้ คุณสาลี่จึงกล่าวต่อ "คุณหญิงแย้มนึกยังไง้ ถึงได้..."
คุณสาลี่ยังกล่าวไม่ทันจบ บุ้งก็วิ่งถลาเข้ามาอย่างรวดเร็วและทรุดตัวลงนั่งพร้อมกับหอบแฮ่กๆ คุณสาลี่จึงหันไปมองตาเขียวปั้ดก่อนจะตวาด "นังนี่ก็อีกคน เอ็งมาทำไม นังบุ้ง"
"คุณหญิงให้มาตามนังเย็นเจ้าค่ะ" บุ้งตอบพลางหอบไปพลาง
คุณสาลี่ค้อนขวับพร้อมกับว่า "นังฟักสาระแนไปฟ้องล่ะซี"
กล่าวจบเธอก็ปรายตามองเย็นอีกครั้งก่อนจะบอก "จะไปไหนก็ไป!"
บุ้งได้ทีรีบสะกิดเย็นให้ลุกขึ้น แต่เพราะเย็นมัวแต่ชักช้าไม่ทันใจบุ้ง เธอจึงลุกขึ้นแล้วลากแขนเย็นวิ่งออกไปทันที
บุ้งพาเย็นคลานกระโดกกระเดกเข้าไปหาคุณหญิงแย้มที่นั่งอยู่บนตั่งกลางบ้าน โดยมีข้าทาสบริวารนั่งหมอบอยู่ไม่ไกลนัก คุณหญิงแย้มมองหน้าเย็นอย่างพินิจพิจารณาแล้วก็สั่งให้แม่ฟักเป็นคนดูแลสั่งสอนเย็นเรื่องกิริยามารยาทและเรื่องอื่นๆ
ที่เรือนของทาส หลังจากที่ทำงานในหน้าที่ของตนเสร็จเรียบร้อย ยายฟักก็เรียกเย็นมาสอนเรื่องการลุกการนั่งและการคลานเข้าไปหาเจ้านาย โดยมีละออนั่งมองแล้วหัวเราะคิกคักด้วยความขบขันที่เย็นลุกนั่งและคลานไม่ได้อย่างใจยายฟักที่นั่งถอนใจด้วยความอ่อนอกอ่อนใจ เย็นหันไปเห็นละออหัวเราะเยาะก็ค้อนขวับและเรียกละออให้มาคลานให้เธอดู แต่พอละออมาคลานและหมอบให้เย็นดูเป็นตัวอย่าง เย็นมองละออแล้วก็เหลือบไปเห็นนังแอบนางทาสต้นห้องของคุณสาลี่มาซุ่มแอบมองอยู่ข้างๆ เรือน เย็นจึงหัวเราะและโพล่งออกมา
"เหมือนหมาเลย"
ยายฟักฟังแล้วก็ได้แต่ยกมือลูบอกทำท่าจะเป็นลมกับวาจาของเย็น ในขณะที่ละออสะบัดหน้าอย่างงอนๆ กับคำพูดของเย็นสาวรุ่นวัยเดียวกับเธอที่เธอรู้สึกถูกชะตาเสียยิ่งนัก สาวน้อยลุกขึ้นและกล่าวออกมาอย่างงอนๆ
"ไม่ทำให้ดูแล้ว! อุตส่าห์สอน กลับมาว่าเป็นหมา"
กล่าวจบสาวน้อยก็สะบัดหน้าเดินลงจากเรือนไป ทำให้เย็นมองตามหลังละออไปอย่างตกใจก่อนจะละล่ำละลักบอก
"เดี๋ยว! ละออ! ข้าไม่ได้ว่าเอ็งเป็นหมา!"
ละออหยุดเดิน และหันกลับมามองเย็นด้วยสีหน้าที่ดีขึ้น แต่แล้วละออก็ต้องสะดุ้งและทำหน้างออย่างฉับพลันเพราะเย็นชี้มาทางเธอและว่า "ข้าว่าเอ็งเหมือนหมา"
เย็นมองตามหลังละออไปอย่างงงๆ แล้วหันมามองยายฟักซึ่งนั่งกุมขมับด้วยสีหน้าซื่อๆ พร้อมกับถาม "ฉันพูดอะไรผิดหรือยาย"
-
โปรดติดตามตอนต่อไป
ที่มา : http://www.oknation.net/blog/lakorn/
วันหนึ่งพ่อยิ่งไปเล่นการพนันและติดหนี้เจ้าของบ่อนจนถูกซ้อมหน้าตาแตกยับเยิน พ่อยิ่งจึงบอกแม่ล้วนว่าจะเอาเย็นไปขายฝากไว้กับคุณหญิงแย้ม ภริยาของพระยาสีหโยธิน เพื่อเอาเงินมาใช้หนี้การพนัน แต่คุณหญิงแย้มไม่รับซื้อเพราะไม่อยากให้เย็นมาเป็นทาส ทำให้พ่อยิ่งโกรธมากและลากตัวเย็นไปที่บ้านจมื่นวรนารถเพื่อจะขายเย็นให้กับจมื่นวรนารถที่เป็นคนโหดร้ายทารุณ แต่ระหว่างทางที่พ่อยิ่งเดินลากตัวเย็นกลับออกไปนั้น ทั้งหมดได้พบกับท่านเจ้าคุณสีหโยธินที่นั่งรถลากกลับเข้าบ้าน แม่ล้วนกับพ่อยิ่งจึงหยุดเดินและทรุดตัวลงกราบท่านเจ้าคุณที่เหลือบตามองเย็นอย่างสนใจพร้อมกับถามไถ่ว่าทั้งหมดมาที่บ้านของท่านด้วยเรื่องอะไร พ่อยิ่งรีบบอกว่าจะพาเย็นมาขายให้คุณหญิงแต่คุณหญิงไม่รับซื้อ จึงต้องพาลูกและเมียกลับ ท่านเจ้าคุณนิ่งไปอึดใจและเหลือบตามองหน้าเย็นอีกครั้งอย่างเวทนา
เย็นวันนั้น ระหว่างที่นั่งรับประทานอาหารเย็นกับคุณหญิงแย้ม ท่านเจ้าคุณสีหโยธินกล่าวออกมาลอยๆ ว่าป่านนี้พ่อยิ่งและแม่ล้วนคงพาลูกๆ กลับไปถึงบ้านแล้ว บุ้งทาสสาววัยรุ่นคนสนิทของคุณหญิงแย้มรีบโพล่งออกมาทันทีด้วยความสงสารเย็นสาวน้อยวัยใกล้เคียงกับเธอ
"ยังอยู่ที่บ้านจมื่นวรนารถเจ้าค่ะ"
ท่านเจ้าคุณสีหโยธินกับคุณหญิงแย้มชะงักและหันไปมองหน้าบุ้งพร้อมกับถามเป็นเสียงเดียวกัน
"ใครบอกเอ็ง"
"ไม่ต้องบอกเจ้าค่ะ ใครๆ เขาก็เห็นกันทั้งนั้น"
"นังบุ้ง"
ป้าใบ ทาสชราซึ่งเป็นคนเก่าแก่อยู่กับท่านเจ้าคุณและคุณหญิงมาตั้งแต่ครั้งแม่พ่อปู่ย่าตายาย และมีหน้าที่เป็นแม่ครัวใหญ่ของบ้านส่งเสียงปรามลูกสาวที่ชักจะทะเล้นมากขึ้นทุกวันเพราะความใจดีของท่านเจ้าคุณและคุณหญิง
"อ้าว ก็ท่านถามนี่แม่"
คุณหญิงแย้มหน้าเสีย เธอยกมือขึ้นตบอกพร้อมกับกล่าว "ฉันจะเป็นลม ใครจะไปคิดว่าพ่อยิ่งมันจะขัดสนถึงขนาดเอาไปเร่ขายจมื่นวรนารถ นังบุ้ง รีบไปตามพวกนั้นกลับมาเดี๋ยวนี้เลย"
คุณหญิงหันไปสั่งบุ้งอย่างร้อนใจ เพราะรู้ว่าจมื่นวรนารถนั้นใจคอโหดเหี้ยมและร้ายกาจเพียงใด และหากหญิงสาวคนใดถูกขายให้ไปอยู่ที่บ้านจมื่นฯ ก็เหมือนกับตกนรกทั้งเป็น บุ้งแอบถอนใจอย่างโล่งอกก่อนจะรับคำและรีบวิ่งออกไปทันที คุณหญิงแย้มมองตามหลังบุ้งไปพร้อมกับรำพึงออกมาเบาๆ ด้วยความเวทนาสาวรุ่นหน้าตาดีที่เธอรู้สึกถูกชะตาเป็นพิเศษ
"นังบุ้งจะไปทันหรือเปล่าก็ไม่รู้"
"ถ้าลงแกงได ไปแล้วก็คงแก้ไขอะไรไม่ได้" ท่านเจ้าคุณตอบด้วยสีหน้าเรียบเฉย
"ถ้าอิฉันรับซื้อไว้ตั้งแต่แรกก็คงไม่ยุ่งอย่างนี้" คุณหญิงบ่นออกมาเบาๆ อย่างกังวล
บุ้งออกวิ่งเต็มเหยียดจนมาถึงบ้านจมื่นวรนารถ และถลาเข้าไปส่งเสียงบอกพ่อยิ่งที่กำลังบังคับเย็นให้ลงแกงได
"คุณหญิงท่านจะรับซื้ออีเย็นแล้ว"
พ่อยิ่งหันขวับไปมองบุ้ง ในขณะที่แม่ล้วนซึ่งกำลังร้องไห้ด้วยความสงสารลูกเบิกตาโพลงและถอนหายใจออกมายาวเหยียดด้วยความโล่งอก แม่ล้วนถลาเข้าไปกอดเย็นไว้ด้วยความดีใจ
บุ้งพาพ่อยิ่งแม่ล้วนและเย็นมาที่เรือนของคุณหญิงแย้ม ซึ่งท่านเจ้าคุณสีหโยธินยังคงนั่งเป็นประธานอยู่ที่กลางเรือน คุณหญิงแย้มมองหน้าเย็นด้วยความเวทนาก่อนจะหันไปบอกพ่อยิ่ง
"ขายฝากก็แล้วกันนะ พวกเอ็งจะได้มีโอกาสมาไถ่ลูกคืน เด็กมันคงอยากอยู่กับพ่อกับแม่มากกว่าอยู่กับคนอื่น"
แม่ล้วนน้ำตาไหลพราก นางคลานเข้าไปกราบเท้าคุณหญิงแย้มพร้อมกับพึมพำ "เป็นพระเดชพระคุณเจ้าค่ะ"
คุณหญิงแย้มพิศดูหน้าสาวรุ่นที่ชื่อเย็นอย่างครุ่นคิดอยู่อึดใจใหญ่ก่อนจะสั่งให้ชุบ นางทาสสาวคนสนิทไปตามแม่ฟัก หัวหน้าทาสมาพบ และเมื่อแม่ฟักมาถึง คุณหญิงแย้มก็ออกปากฝากฝังให้เย็นอยู่ในความดูแลของแม่ฟัก
"ข้าจะฝากนังเย็นให้เอ็งดูแลหน่อย ข้ารับซื้อมันไว้แล้ว เกือบไม่รอดเหมือนกัน"
เย็นนั่งก้มหน้านิ่งน้ำตาหยดเป็นทางด้วยความหวาดหวั่นกับชีวิตในวันข้างหน้าของตนเอง แม่ฟักเหลียวไปมองแล้วก็ได้แต่นิ่งอึ้ง คุณหญิงแย้มจึงสั่งต่อ
"พ่อยิ่งกับแม่ล้วนก็นอนกับลูกมันอีกสักคืนก็แล้วกัน พรุ่งนี้ค่อยกลับ"
พ่อยิ่งกับแม่ล้วนก้มลงกราบคุณหญิงอีกครั้งพร้อมกับรับคำ
ภายในบริเวณบ้านที่กว้างขวางของท่านเจ้าคุณสีหโยธินนั้น ถัดจากเรือนหลังใหญ่ของคุณหญิงแย้มไปจะเป็นเรือนอีกหลังซึ่งมีขนาดเล็กกว่าเรือนหลังใหญ่แต่ว่าเป็นสัดเป็นส่วนน่าอยู่ไม่น้อย เรือนหลังนี้เป็นที่อยู่ของคุณสาลี่ ภรรยาคนที่สองของท่านเจ้าคุณสีหโยธินที่ขี้อิจฉาริษยาและไม่ชอบเห็นใครได้ดีเกินหน้าเกินตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับคุณหญิงแย้มนั้นคุณสาลี่ทั้งเกลียดและอิจฉาเป็นอย่างมาก เพราะท่านเจ้าคุณสีหโยธินแสดงออกอย่างเปิดเผยว่าทั้งรักและยกย่องคุณหญิงแย้มทั้งต่อหน้าและลับหลัง
คุณสาลี่มีสาวใช้คนสนิทอยู่ 2 คนคือนังป่วนและนังแอบ ซึ่งมีนิสัยแตกต่างกันราวฟ้ากับดิน เพราะนังแอบนั้นช่างยุแหย่และชอบให้ร้ายคนอื่นๆ รวมทั้งเป็นคนคอยยุยงส่งเสริมให้คุณสาลี่เห็นผิดเป็นชอบอยู่ไม่เว้นแต่ละวัน และในวันนี้ก็เช่นเดียวกัน นังแอบรู้มาว่าคุณหญิงแย้มรับซื้อตัวเย็นไว้ นังแอบก็รีบแล่นถลาเข้าไปหาคุณสาลี่ที่กำลังอารมณ์เสียเพราะคิดว่าป้าใบจัดอาหารเช้ามาให้เธอไม่ดีเลิศเท่าสำรับของคุณหญิงแย้ม นังแอบจีบปากจีบคอรายงานและยุแหย่คุณสาลี่ทันที
"คุณหญิงแย้มซื้อลูกสาวพ่อยิ่งกับแม่ล้วนไว้เจ้าค่ะ ที่บ่าวเล่าให้ฟังเมื่อวานนะเจ้าค่ะ บ่าวน่ะเกรงว่าคุณหญิงจะคิดการไกลเลี้ยงเอาไว้ให้ท่านเจ้าคุณ"
คุณสาลี่เลือดขึ้นหน้าทันที เธอเม้มปากนัยน์ตาลุกวาวก่อนจะออกคำสั่ง "อีแอบ เอ็งไปพามันมาให้ข้าดู"
นังแอบลุกลี้ลุกลนลุกขึ้นวิ่งถลาออกไปจนแทบจะตกบันไดนังป่วนที่ยกสำรับมาให้คุณสาลี่และนั่งแอบอยู่ข้างประตูมองตามแล้วลอบยิ้มออกมาอย่างสมน้ำหน้า
เย็นกอดแม่ล้วนเอาไว้แน่น เธอร้องไห้จนน้ำตาแทบจะเป็นสายเลือดพร้อมกับเฝ้าสั่งเสียแม่ว่าให้รีบเอาเงินมาไถ่ตัวเธอกลับไปบ้านเร็วๆ แม่ล้วนเองก็น้ำตาไหลพรากด้วยความสงสารลูก นางลูบหน้าลูบหลังลูกสาวพร้อมกับสั่งเสีย
"เออ เอ็งต้องอดทน ขยันทำงานให้สมกับที่ท่านเมตตารับเอ็งไว้"
จากนั้นแม่ล้วนก็หันไปฝากฝังเย็นกับยายฟักผู้ดูแลปกครองทาสในบ้าน "ป้า ฉันฝากนังเย็นมันด้วยนะจ๊ะ"
ยายฟักพยักหน้ารับและมองหน้าเย็นด้วยความเวทนา แม่ล้วนจึงดึงเย็นเข้ามากอดอีกครั้งพร้อมกับบอก
"แม่ไปละนะเย็น"
เย็นกอดแม่ไว้แน่น น้ำตาไหลไม่ขาดสาย เธอหันไปทางบิดาที่ยืนนิ่งอึ้งแววตาอ่อนลงด้วยรู้สึกเวทนาลูกสาวขึ้นมาบ้าง พ่อยิ่งลูบหน้าลูบหลังลูกสาวก่อนจะเอ่ยปาก "ทำตัวให้ท่านเมตตานะเย็น"
"พ่อ พ่อเอาอัฐที่ได้ไปใช้หนี้ แล้วอย่าเล่นถั่วเล่นโปอีกนะ เก็บเอาไว้มาไถ่ตัวฉัน"
เย็นบอกพร้อมกับสะอื้น แต่แทนที่พ่อยิ่งจะสงสารลูกกลับฉุนจนหันไปชวนแม่ล้วนกลับ
"วะ! นังคนนี้ กูหมดแก่ใจจะเมตตาเลย ไป นังล้วนกลับ"
ยายฟักมองหน้าพ่อยิ่งด้วยสายตาเย็นชาก่อนจะพูดขึ้นบ้าง "เย็นมันพูดถูกนะพ่อยิ่ง"
แม่ล้วนถอนใจยาวและบอก "แม่ต้องไปแล้ว ป้า ฝากเย็นมันด้วย"
"บอกแล้วว่าไม่ต้องเป็นห่วง" ยายฟักย้ำและหันไปมองเย็นที่ร้องไห้ด้วยสายตาอ่อนโยน
ระหว่างที่ยายฟักยืนปลอบเย็นที่ร้องไห้และชะเง้อมองตามหลังพ่อกับแม่อยู่นั้น ท่านเจ้าคุณก็นั่งรถลากผ่านมา ยายฟักจึงรีบย่อตัวและนั่งลงกับพื้น พร้อมกับกระตุกแขนเย็นให้นั่งลงแต่เย็นไม่รู้เรื่องจึงไม่ได้นั่ง เจ้าคุณสั่งให้รถลากหยุดแล้วถามเย็นที่ยืนนิ่งอย่างตกใจด้วยเสียงอ่อนโยน
"เป็นอะไร ร้องไห้เสียใหญ่โต"
เย็นอึกๆ อักๆ ตอบไม่ถูกด้วยความตกใจแกมประหม่าเพราะไม่เคยพูดกับเจ้านายมาก่อน เธอจึงหลุดปากออกไปว่า
"เปล่า จ้ะ"
ยายฟักฟังแล้วก็ทำท่าเหมือนจะเป็นลมเพราะไม่คิดว่าเย็นจะพูดกับท่านเจ้าคุณสีหโยธินแบบนี้ แต่ท่านเจ้าคุณกลับยิ้มให้พร้อมกับกล่าวต่อ
"โตแล้ว มายืนร้องไห้ใครเห็นเข้าเขาจะว่าเอาได้"
กล่าวจบท่านเจ้าคุณก็หันไปสั่งคนลากรถให้ลากรถไป ส่วนยายฟักนั้นรีบลุกขึ้นและชี้หน้าเย็น
"นังเย็น!ทำไมไม่นั่งลงพูดกับท่าน โอ๊ย! ฉันอยากจะเป็นลม"
"ต้องนั่งด้วยหรือยาย"
เย็นถามอย่างงงๆ ยายฟักจึงถอนใจอีกครั้งด้วยความเวทนาในความซื่อของสาวรุ่น และระหว่างทางที่เดินกลับเรือนที่อยู่ของพวกทาส ยายฟักก็สอนเย็นไปด้วยว่าควรจะทำตัวอย่างไรกับคุณหญิงแย้มและท่านเจ้าคุณสีหโยธิน ระหว่างนั้นเองนังแอบซึ่งยืนดักอยู่ข้างพุ่มไม้ก็ก้าวออกมาพร้อมกับบอกเย็นว่าคุณสาลี่ให้มาตามตัวเย็นไปพบ ยายฟักจึงบอกว่านางจะตามเย็นไปพบคุณสาลี่ด้วย นังแอบจึงลอยหน้าลอยตาบอก
"ไม่ต้อง! เพราะคุณสาลี่ต้องการพบนังนี่คนเดียว ตามมา"
ยายฟักจำใจหันไปพยักหน้ากับเย็นเป็นเชิงบอกให้เย็นตามนังแอบไป จากนั้นยายฟักก็เปลี่ยนทางเดินเป็นบ่ายหน้าไปทางเรือนของคุณหญิงแย้มและเข้าไปฟ้องคุณหญิงเรื่องที่คุณสาลี่ใช้ให้นังแอบมาตามตัวเย็นไปพบทั้งๆ ที่เย็นนั้นถือได้ว่าเป็นคนของคุณหญิงแย้ม คุณหญิงฟังเรื่องราวจากยายฟักแล้วก็นิ่งอึ้งอยู่อึดใจใหญ่ก่อนจะหันไปสั่งบุ้งด้วยสีหน้าเย็นเยียบ
"ไปเอาตัวนังเย็นมา บอกว่าข้าเรียก"
บุ้งรับคำแล้วถลาแล่นออกไปไป คุณหญิงหันไปมองยายฟักที่นั่งหมอบและมีทีท่าเหมือนจะเป็นลมด้วยสีหน้าเย็นชา
ที่เรือนของคุณสาลี่ สาวใหญ่หน้าตาสะสวยเมียรองของท่านเจ้าคุณถลึงตามองเย็นที่เดินเข้ามายืนนิ่งขึงด้วยความไม่รู้ระเบียบของข้าทาสในเรือน เธอตวาดสั่งให้เย็นนั่งลง นังแอบนั้นถึงกับปราดเข้าไปผลักเย็นจนเซเกือบจะล้มและตวาดซ้ำ
"คุณสาลี่บอกให้นั่ง ไม่ได้ยินรึไง"
เย็นหันไปมองหน้านังแอบอย่างโกรธๆ ที่ถูกผลักจนเกือบล้ม นังแอบจึงเงื้อมือขึ้นและว่า
"แน่ะ ยังจะมาจ้องหน้าอีก เดี๋ยวแม่ตบ"
เย็นพยายามข่มใจ เธอนั่งลงและก้มหน้าพร้อมกับเม้มปากแน่น ในขณะที่คุณสาลี่เดินวนรอบตัวเย็นและมองสาวรุ่นด้วยสายตาดูถูกเหยียดหยามก่อนจะออกปาก "สกปรกโสโครก!"
"ใช่เจ้าค่ะ! เหม็นกลิ่นโคลนสาบควายด้วย" นังแอบผสมโรง
เย็นได้แต่ก้มหน้านิ่งและพยายามข่มใจไม่ตอบโต้ คุณสาลี่จึงกล่าวต่อ "คุณหญิงแย้มนึกยังไง้ ถึงได้..."
คุณสาลี่ยังกล่าวไม่ทันจบ บุ้งก็วิ่งถลาเข้ามาอย่างรวดเร็วและทรุดตัวลงนั่งพร้อมกับหอบแฮ่กๆ คุณสาลี่จึงหันไปมองตาเขียวปั้ดก่อนจะตวาด "นังนี่ก็อีกคน เอ็งมาทำไม นังบุ้ง"
"คุณหญิงให้มาตามนังเย็นเจ้าค่ะ" บุ้งตอบพลางหอบไปพลาง
คุณสาลี่ค้อนขวับพร้อมกับว่า "นังฟักสาระแนไปฟ้องล่ะซี"
กล่าวจบเธอก็ปรายตามองเย็นอีกครั้งก่อนจะบอก "จะไปไหนก็ไป!"
บุ้งได้ทีรีบสะกิดเย็นให้ลุกขึ้น แต่เพราะเย็นมัวแต่ชักช้าไม่ทันใจบุ้ง เธอจึงลุกขึ้นแล้วลากแขนเย็นวิ่งออกไปทันที
บุ้งพาเย็นคลานกระโดกกระเดกเข้าไปหาคุณหญิงแย้มที่นั่งอยู่บนตั่งกลางบ้าน โดยมีข้าทาสบริวารนั่งหมอบอยู่ไม่ไกลนัก คุณหญิงแย้มมองหน้าเย็นอย่างพินิจพิจารณาแล้วก็สั่งให้แม่ฟักเป็นคนดูแลสั่งสอนเย็นเรื่องกิริยามารยาทและเรื่องอื่นๆ
ที่เรือนของทาส หลังจากที่ทำงานในหน้าที่ของตนเสร็จเรียบร้อย ยายฟักก็เรียกเย็นมาสอนเรื่องการลุกการนั่งและการคลานเข้าไปหาเจ้านาย โดยมีละออนั่งมองแล้วหัวเราะคิกคักด้วยความขบขันที่เย็นลุกนั่งและคลานไม่ได้อย่างใจยายฟักที่นั่งถอนใจด้วยความอ่อนอกอ่อนใจ เย็นหันไปเห็นละออหัวเราะเยาะก็ค้อนขวับและเรียกละออให้มาคลานให้เธอดู แต่พอละออมาคลานและหมอบให้เย็นดูเป็นตัวอย่าง เย็นมองละออแล้วก็เหลือบไปเห็นนังแอบนางทาสต้นห้องของคุณสาลี่มาซุ่มแอบมองอยู่ข้างๆ เรือน เย็นจึงหัวเราะและโพล่งออกมา
"เหมือนหมาเลย"
ยายฟักฟังแล้วก็ได้แต่ยกมือลูบอกทำท่าจะเป็นลมกับวาจาของเย็น ในขณะที่ละออสะบัดหน้าอย่างงอนๆ กับคำพูดของเย็นสาวรุ่นวัยเดียวกับเธอที่เธอรู้สึกถูกชะตาเสียยิ่งนัก สาวน้อยลุกขึ้นและกล่าวออกมาอย่างงอนๆ
"ไม่ทำให้ดูแล้ว! อุตส่าห์สอน กลับมาว่าเป็นหมา"
กล่าวจบสาวน้อยก็สะบัดหน้าเดินลงจากเรือนไป ทำให้เย็นมองตามหลังละออไปอย่างตกใจก่อนจะละล่ำละลักบอก
"เดี๋ยว! ละออ! ข้าไม่ได้ว่าเอ็งเป็นหมา!"
ละออหยุดเดิน และหันกลับมามองเย็นด้วยสีหน้าที่ดีขึ้น แต่แล้วละออก็ต้องสะดุ้งและทำหน้างออย่างฉับพลันเพราะเย็นชี้มาทางเธอและว่า "ข้าว่าเอ็งเหมือนหมา"
เย็นมองตามหลังละออไปอย่างงงๆ แล้วหันมามองยายฟักซึ่งนั่งกุมขมับด้วยสีหน้าซื่อๆ พร้อมกับถาม "ฉันพูดอะไรผิดหรือยาย"
-
โปรดติดตามตอนต่อไป
ที่มา : http://www.oknation.net/blog/lakorn/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น